Tijdens de afgelopen vakantie hebben verschillende werknemers van Erfpunt een inspirerende reis in Europa gemaakt, waarbij ze enkele indrukwekkende archeologische en onroerend erfgoed parels hebben bezocht. Ontdek hier de hoogtepunten van hun vakantie.
Ardèche: Balazuc – Inge Baetens
Op aanraden van onze vrijwilliger en amateurpaleontoloog Luc De Coninck bezochten we tijdens onze jaarlijkse vakantie in de Ardèche het dorp Balazuc. Balazuc is geklasseerd als “une des Plus Beaux Villages de France” (één van de mooiste dorpjes van Frankrijk). En dat klopt wel. Je voelt je helemaal in de middeleeuwen als je door de hobbelige, smalle straatjes wandelt. Je vindt er prachtig gerenoveerde/gerestaureerde huizen en ruïnes naast elkaar. De vele souvenirwinkeltjes moet je wel wegfilteren. Het hoogtepunt van onze uitstap was het bezoek aan Le Musée d’Ardèche. Het museum presenteert verschillende topstukken van het paleontologische erfgoed van de Ardèche uit een particuliere collectie.
Fort van Salses – Anniek Elegheert
Het had zoveel geregend in de afgelopen maanden dat we voor onze kampeerreis in juli besloten om naar het uiterste zuiden van Frankrijk te trekken, naar de regio Languedoc-Roussillon. Een mooie streek, met lekkere wijn en veel erfgoed. We bezochten onder andere het indrukwekkende Fort van Salses.
Het fort werd gebouwd in de periode 1497-1502 in het vorstendom Catalonië door de Catalaanse koning Ferdinand II van Aragon. De vesting bewaakte de Catalaanse kant van de grens met Frankrijk. Frankrijk veroverde dit fort in 1642. Na het Verdrag van de Pyreneeën behoort het fort tot Frankrijk. Ik onthield vooral een uniek aspect van het bouwwerk, dat later nog door Vauban werd gerestyled: de Spanjaarden kozen ervoor om alle infrastructuur die nodig was om het leger te huisvesten, ondergronds te bouwen. Blijkbaar is dit een uniek gegeven. Daarnaast koos men bij de bouw van de kantelen voor een speciale vorm, waarbij kanonskogels minder makkelijk konden inslaan. Wat daar precies zo speciaal aan is, ontdek je best zelf… het is slechts 1200 km van hier. Vlakbij is trouwens een mooie wijnwinkel, waar je ook wijn kunt degusteren.
Côtes d’Armor: Prison de Guingamp – Thomas Vanhaute
Tijdens mijn vakantie in Bretagne bezocht ik een absoluut unicum op het vlak van bouwkundig erfgoed: de gevangenis van Guingamp. Op zich is een (voormalige) gevangenis bezoeken al een bijzondere ervaring, maar dat is het zeker wanneer het gaat om het enige gebouw van dit type in Europa. De gevangenis van Guingamp werd gebouwd in 1836-1841, naar het voorbeeld van het Amerikaanse ‘Pennsylvania’-type gevangenis. Dit type – bedacht onder invloed van 18e-eeuwse verlichte ideeën over incarceratie – voorzag in individuele cellen voor de gevangenen, zowel overdag als ‘s nachts. Dit in tegenstelling tot het meer populaire ‘Auburn’-type van strafinrichting, waarbij gevangenen overdag een gemeenschappelijke ruimte delen en alleen ’s nachts in een individuele cel of in kleine groepjes worden ondergebracht. De gevangenis van Guingamp had 35 individuele cellen voor de uitsluitend mannelijke gevangenen. De cellen waren verdeeld over twee verdiepingen, geschikt rond een centrale koer, van waaruit de bewakers steeds een overzicht over het gehele complex hadden. De gevangenis bleef in gebruik tot 1952. Sinds 1997 is het gebouw geklasseerd als Monument Historique (het Franse equivalent van Beschermd Monument), en vandaag huisvest het een kunstencentrum gewijd aan hedendaagse fotografie. Vaut le détour!
Dolomieten: Slot van Welsperg – Inez Cool
Onlangs ben ik op wandelvakantie geweest naar Zuid-Tirol om de pracht van de natuur en het erfgoed van de regio te bewonderen. Tijdens mijn reis bezocht ik ook het indrukwekkende Slot Welsperg.
De Kronplatz (Duits) of Plan de Corones (Italiaans) is een 2275 meter hoge berg aan de rand van de Dolomieten, vlak bij Bruneck. De naam is afkomstig van de oude Fanes-sage, waarin de heldin en prinses Dolasilla van het Fanes-rijk op deze berg zou zijn gekroond. Slot Welsperg werd gebouwd tussen 1126 en 1140 in opdracht van Otto von Welsperg en de gebroeders Schwikher. Kort daarna volgde een uitbreiding, waaronder de toevoeging van een kapel. In 1359 breidde Georg von Welsperg zijn macht uit door de nabijgelegen burcht Thurn te kopen. Aan het einde van de 15e eeuw werd Slot Welsperg aanzienlijk vergroot. Een brand verwoestte in 1765 een groot deel van het slot. Tijdens de renovatie werd het dak van het slot verlaagd tot de huidige hoogte. Ondanks deze renovatie verloor het slot zijn functie en is sindsdien onbewoond.
Lissabon: Sintra – Moran De Wilde
Een tijdje terug ging ik op reis naar het mooie Lissabon, waar ik een goede vriendin bezocht die daar stage liep. Daar hoorde natuurlijk een bezoekje aan Sintra bij. We bezochten zowel het Palácio da Pena als de Quinta da Regaleira, die beiden tot het UNESCO-werelderfgoed behoren. Palácio da Pena, gebouwd in de 19de eeuw door koning Ferdinand II, is een kleurrijk, sprookjesachtig kasteel dat neogotiek met neorenaissance en Manuelijnse stijlen combineert. Bovendien is het omgeven door prachtige exotische tuinen. Quinta da Regaleira is eerder een mysterieus landgoed met een romantisch paleis en gotische kapel en biedt weelderige tuinen, grotten en de beroemde Inwijdingsput. Beide locaties zijn iconen van de Romantiek en trekken vele bezoekers met hun unieke charme en historische waarde.
Zon, zee, strand en de canario’s – Thierry Vanneste
De Canarische Eilanden worden weleens – net als Madeira – de eilanden van de eeuwige lente genoemd. De gemiddelde temperatuur op Gran Canaria schommelt door het jaar heen tussen 18 en 25 graden. Het is dan ook een geliefde bestemming voor wie aan een zwembad of de kust wil genieten van de zon. Vooral het (warmere en drogere) zuidelijke deel wordt ingepalmd door uiterst toeristische badplaatsen, waar het ene all-in hotel het andere opvolgt.
Natuurliefhebbers kunnen de toeristische centra snel verlaten en het ruige binnenland verkennen. Zij kunnen wandelen in of rond de caldera’s, de hoge pieken opzoeken (met de Pico de las Nieves als letterlijk hoogtepunt op 1949 m) of juist de diepe kloven (barranco’s) verkennen.
Wie op zoek is naar het verleden van het eiland kan zowat overal terecht. Voordat de Spanjaarden de Canarische Eilanden veroverden in de 15de eeuw, was er namelijk al lang bewoning. Hoewel het precieze moment van kolonisatie onbekend is, kan dit ergens rond het midden van het eerste millennium voor onze jaartelling worden geplaatst. Toen kwamen de eerste inwoners – op nog onbekende wijze – vanaf het Afrikaanse vasteland aan op Gran Canaria. Ondanks de lange periode tot de Spaanse verovering behielden deze mensen een neolithische levenswijze.
Hun woningen werden opgebouwd uit lokaal gesteente en behielden door de eeuwen heen dezelfde vorm: een kruisvormig interieur dat omsloten werd door dikke, ronde muren. De resten hiervan zijn verspreid over het eiland terug te vinden. De meest zuidelijke nederzetting (Cañada de Los Gatos) is te vinden bij het (zeer toeristische) Puerto de Mogán. Ongeveer 350 m verder is de bijbehorende begraafplaats te bezoeken.
De voormalige hoofdstad van de Canario’s bevindt zich in het uiterste noorden, in de stad Gáldar. Voorlopig werden daar een vijftigtal woningen teruggevonden. Aangezien het archeologische onderzoek nog steeds loopt, komen er steeds meer ontdekkingen bij.
Behalve de “gewone” woningen zijn op deze site ook enkele grotten aanwezig. Deze werden deels gebruikt als onderkomen en opslagplaats, maar lijken ook een rituele/religieuze functie te hebben gehad. In één van de grotten werden namelijk muurschilderingen met geometrische motieven gevonden. Deze grot bezorgde de site de naam “Cueva Pintada” en maakt het zowat de belangrijkste archeologische site van het eiland. Het archeologische “park” is (met gids) te bezoeken in combinatie met een korte rondleiding door het bijbehorende museum, waar enkele filmpjes en vondsten de geschiedenis van de bewoners toelichten.
Dat de grotten gebruikt werden als woon- en opslagplaats is ook elders op het eiland vast te stellen. Onder andere in de barranco de Guayadeque zijn tientallen grotwoningen aanwezig. Sommige hiervan worden nog steeds bewoond door de huidige bevolking. Zowel halverwege als aan het einde van de weg doorheen deze kloof werden grotten omgevormd tot café, restaurant en hotel.
In het bezoekerscentrum kan je meer leren over de vorming van de kloof en het gebruik ervan door de mens. Je kan er één van de vele mummies bezichtigen die hier gevonden werden (de meeste exemplaren zijn ondergebracht in het Museo Canario in Las Palmas). De doden werden namelijk ook ondergebracht in de vele grotten die in de kloof aanwezig zijn.
Behalve de grotgraven in de Barranco de Guayadeque zijn op Gran Canaria nog necropolen terug te vinden, onder andere in Arteara en Maipés de Agaete. De nauwe band met de natuur wordt dan weer duidelijk bij de Roque Bentayga en andere indrukwekkende rotsformaties.