Johan Van Cauter blikt terug op zijn 18-jarige carrière als metaalconservator bij Erfpunt


Begin februari namen we afscheid van onze gewaardeerde collega, Johan Van Cauter. Gedurende 18 jaar heeft hij met veel toewijding en passie gewerkt als conservator, maar door medische redenen is het hem helaas niet langer mogelijk om door te gaan met werken. Desondanks kijkt Johan met voldoening terug op zijn boeiende carrière bij Erfpunt.

Erfpunt: “Dag Johan. Maar liefst 18 jaar lang werkte je hier bij Erfpunt met enorm veel passie en een diepgaande kennis van het vak. Kun je ons vertellen wat jouw werk inhield?”

Johan: “Ik ben hier in 2006 begonnen als conservator van archeologische metalen.”

Erfpunt: “Velen beschouwen jou als een echte expert op dit gebied, klopt dat?”

Johan: “Dat klopt. Metaalconservatie is eigenlijk een niche binnen de archeologie. Het vakgebied van conservatie is enorm breed, dus als je een conservator bent die allesomvattende kennis heeft, dan zal je specifieke aspecten zoals de metallurgie en mineralogie van metalen niet volledig beheersen. Ik heb mij gespecialiseerd in de metalen, waardoor ik er uitzonderlijk bedreven in ben geworden en alle specifieke onderdelen goed beheers.”

Erfpunt: “Hoe heb je deze expertise ontwikkeld? Heb je hiervoor specifieke opleidingen gevolgd?”

Johan: “Eigenlijk ben ik ooit afgestudeerd als juwelier en goudsmid, dus ik had al enige kennis van metalen. Via connecties ben ik in contact gekomen met professor Marc Lodewijckx, die verantwoordelijk was over een restauratieatelier die metalen behandelde en conserveerde. Van 1996 tot 2000 heb ik daar het vak geleerd. Gedurende die periode heb ik enorm veel geleerd, vooral over het corroderen van metalen. Daarnaast heb ik verschillende opleidingen gevolgd op het gebied van metallurgie, mineralogie, elektronenchemie, enzovoort. Zo heb ik een aantal cursussen gevolgd bij het IAP (International Academic Projects) in Londen. Ook heb ik een week les gehad van David Scott, van het J. Paul Getty Museum in Californië, over archeometallurgie. Bovendien heb ik twee maanden doorgebracht in het RGZM (Römisch-Germanisches Zentralmuseum), waar ik verschillende technieken heb geleerd.”

Erfpunt: “Dus je hebt je kennis grotendeels autodidactisch verworven, onder leiding van echte experts. Hoe ben je uiteindelijk bij Erfpunt terechtgekomen?”

Johan: “Ik werkte de eerste jaren als zelfstandige en had een heleboel klanten, waaronder heel wat musea in Vlaanderen. Ook de ADW (Erfpunt vroeger) was 1 van mijn klanten. Ik kwam hier ooit binnen om te vragen of ze fibula’s hadden liggen, omdat ik geïnteresseerd was om deze opnieuw te maken. De toenmalige directeur Rudi Van Hove vroeg toen of ik die fibula’s die ze hadden liggen ook kon conserveren, aangezien er destijds nog geen conservators waren. Zo is de bal gaan rollen en ben ik sinds 2006 als conservator bij Erfpunt aan het werk.”

Erfpunt: “Zijn er conservaties of restauraties waar je bijzonder trots op bent en die je zijn bijgebleven?”

Johan: “Ik mocht ooit een Romeinse zilverschat van een opgraving in Velzeke conserveren. Dat was enorm interessant, omdat het naast munten ook veel andere objecten bevatte. In het Waasland zijn ook veel kleine objecten opgegraven die interessant waren om te conserveren, zoals bijvoorbeeld een dolkje uit Sint-Gillis-Waas, een mes met een stempel erop, en alle fibula’s uit Pontrave.”

Erfpunt: “Hoe heb je het proces van conserveren ervaren? Had jij nooit stress om bepaalde zaken met een sterke historische waarde te conserveren?”

Johan: “Eigenlijk niet, het was juist een uitdaging voor mij. Soms wist ik niet precies hoe ik moest beginnen, en dan liet ik het een paar dagen bezinken, totdat ik in mijn hoofd had bedacht hoe ik te werk zou moeten gaan. Het conserveren was altijd een boeiend proces: sommige zaken, zoals stempels in een metalen voorwerp, kon je niet zien aan de hand van een röntgenfoto. Als je dan geleidelijk aan begint te onderzoeken en te slijpen, kom je gaandeweg tot interessante ontdekkingen.”

Erfpunt: “Hoe kijk jij terug op jouw carrière bij Erfpunt?”

Johan: “Het was een mooi hoofdstuk, dat ik nu enorm tevreden kan afsluiten. Ik heb hier graag gewerkt.”

Erfpunt: “Dank je wel, Johan, voor al je inzet en toewijding gedurende al die jaren. Je was een waardevolle aanwinst voor Erfpunt.”

Erfpunt verbindt en inspireert