De voorbij jaren hebben we voor onze tien aangesloten Wase gemeenten sterk ingezet op de actualisatie van de erfgoedobjecten die zich op de inventaris bouwkundig erfgoed bevinden. Wat houdt dit zoal in?
Na een digitale screening gaan we letterlijk de baan op om alle inventarispanden te fotograferen en van de straat af te inspecteren. Daarnaast kijken we eerst en vooral na of het gebouw er effectief nog staat, of dat het gesloopt of (sterk) verbouwd is. Nadien volgt er verder bureauonderzoek en kijken we de inventarisfiche van de panden na op de website van het Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE). Eventuele foutjes trachten we eruit te halen en onze bijkomende informatie over de conditie, geschiedenis… wordt samengebracht in een document. Dit documentje bezorgen we dan aan het AOE zodat zij dit alles kunnen verwerken en de inventaris fiche op hun website kunnen bijstellen.
Wat namen we mee op ons veldwerk?
- Fototoestel en of tablet
- Excel-veldwerklijst
- Kaartje met inventaris items
- Samenvatting inventarislijst
- Digitale inventarisfiches
- Notitieblok
We hebben dit werkje de voorbije jaren uiteraard niet alleen gedaan. Hierbij hebben hulp gekregen van enthousiaste Heemkundige kringen, vrijwilligers en jobstudenten. Samen trokken we van gemeente naar gemeente, van erfgoedobject naar erfgoedobject. Dit leverde voor acht van de tien gemeenten in totaal 993 actuele foto’s op. We hebben na wat extra zoekwerk ook zeven erfgoedpanden terug gevonden die als ‘reeds verdwenen’ waren aangeduid en of waarvan de locatie onbekend was. Vijf in Beveren en twee in Lokeren. Dit deed ons erfgoedhart weer een beetje sneller slaan. In 2021 hebben deze actualisatie afgerond.
Het AOE is nu bijna rond met de verwerking van alle aangeleverde foto’s en gegevens die zij van de Vlaamse gemeenten ontvangen hebben. In april start het openbaar onderzoek, waarna alle bewaarde erfgoedpanden met aanwezige erfgoedwaarden opnieuw worden vastgesteld.
Waardering erfgoed
In 2022 start Erfpunt een vervolgtraject op voor de waardering van dat vastgestelde erfgoed. Het beschermd erfgoed wordt hierbij niet opgenomen, wel de stads-en dorpsgezichten. Voor de aan dit project deelnemende gemeenten gaan we alle door het AOE vastgesteld erfgoed verder analyseren in functie van toekomstige advisering bij vergunningsaanvragen/verbouwingen/renovaties, maar ook om het ruimtelijk erfgoedbeleid binnen die gemeenten verder te ontwikkelen. Het biedt ons ook de mogelijkheid om typologische vergelijkingen te maken tussen de gemeenten om een overzichtelijk beeld te vormen van het bouwkundig erfgoed in het Waasland.
Zo leren we deze nog beter kennen.
Die waardering doen we aan de hand van reeds vastgelegde erfgoedcriteria zoals authenticiteit en conditie, historische en ensemblewaarde, zeldzaamheid, architecturale en esthetische waarde… maar ook de ruimtelijke en landschappelijke context wordt mee bekeken. Aan de hand van deze criteria krijgen we een gewogen puntenscore, die we vervolgens omzetten naar vijf adviescategorieën, waarbij adviescategorie 1 de toppers zijn en adviescategorie 5 de ‘gebuisden’ of reeds te sterk verbouwde panden. Aan elke categorie zijn eveneens beheerdoelstellingen gekoppeld om richting te geven aan hoe om te gaan met dit erfgoed.
Van elk vastgesteld erfgoed pand wordt een fiche uitgewerkt die als leidraad kan worden gebruikt zowel door onze dienst, als de lokale stedenbouwkundige diensten binnen het Waasland, enzovoort. Dit jaar starten we alvast op met gemeente Zwijndrecht, Stekene, Sint-Gillis-Waas en Waasmunster.