Zondag 12 september is het Open Monumentendag, de jaarlijkse hoogdag voor onroerend erfgoed in Vlaanderen. Ook in het Waasland valt er heel wat te doen en te bezichtigen: er zijn wandel- en fietstochten, er zijn tentoonstellingen, er is muziek, er zijn torens en molens te bezoeken en naar aanleiding van 150 Jaar Mechelen-Terneuzen staan bovendien heel wat activiteiten in het teken van het spoor.
Erfpunt verzamelde voor jullie alle evenementen in het Waasland en goot die samen in een handige folder. Die vind je in de verschillende Wase gemeenten in het gemeentehuis, op bepaalde erfgoedlocaties of bij de dienst toerisme.
Om te vermijden dat je op de valreep nog op zoek moet gaan naar zo’n folder, lijsten we hier ook nog eens alle activiteiten op.
Fietsen langs de spoorlijn Mechelen-Terneuzen
Organisator: werkgroep Grensdorpen en Erfpunt i.s.m. Stad Sint-Niklaas, gemeente Sint-Gillis-Waas en gemeente Hulst
Met de fiets kan je de rit tussen Sint-Niklaas en Hulst maken langsheen de voormalige spoorwegbedding van de lijn Mechelen-Terneuzen. Deze groene verbinding is beschermd als landschap en brengt je door enkele mooie stukjes natuur- en landbouwgebied. Op vijf symbolische locaties langsheen het traject leer je meer over de geschiedenis van de spoorlijn en de verschillende soorten gebouwen die er bij hoorden. Tijdens Open Monumentendag valt er bovendien veel te beleven op de verschillende stopplaatsen. Je kan tussenin ook aanpikken op een fietslus langsheen het zijspoor naar Moerbeke.
Praktisch: Mechelen-Terneuzenwegel. Startpunt: Driekoningenstraat Sint-Niklaas (naast Herenmode De Waele). Eindpunt: Stationsplein, Hulst.
Reserveren nodig? Neen.
Meer info:
Route Sint-Niklaas-Hulst – Rondrit Suikerlijn Sint-Gillis-Waas-Hulst-Axel-Moerbeke-Stekene
BEVEREN
Wandel van station tot station en ontdek het Beverse spoorpatrimonium
Organisator: Hertogelijke Heemkundige Kring het Land van Beveren met ondersteuning van Cera Foundation en Erfgoedcel Waasland
Toen in 1844 spoorlijn 59 tussen Sint-Niklaas en het Vlaams Hoofd (Antwerpen) werd aangelegd, werd er meteen voorzien in een halteplaats voor Beveren, dit was het begin van een boeiende spoorweggeschiedenis die Beveren heeft vormgegeven.
In het kader van Open Monumentendag en het Europese Jaar van de Spoorweg werden enkele stationswandelingen uitgestippeld. Deze luswandelingen gaan van station tot station, starten aan het station van Beveren en zijn voorzien van een digitale gids die je vertelt over het rijke spoorpatrimonium.
Praktisch: Je kan deelnemen aan vier wandelingen, of je kan ze combineren tot grotere luswandelingen.
Stationswandeling Beveren-Melsele lus 10km retour met trein 5km
Stationswandeling Melsele – Zwijndrecht lus 15km retour met trein 7.5km
Stationswandeling Beveren – Nieuwkerken-Waas lus 18km retour met trein 9km
Stationswandeling Nieuwkerken-Waas – Sint-Niklaas lus 22km retour met trein 11km
De wandelingen zijn gratis en worden op zaterdag 10 september online gezet en blijven doorlopend beschikbaar.
Reserveren nodig? Neen.
Meer info: Wandelgidsen zijn te downloaden via www.landvanbeveren.be. De wandelingen zullen ook als GPX-bestand aangeboden worden. Gedrukte wandelgidsen zijn op zondag 12 september vanaf 09u in beperkte oplage te verkrijgen aan de balie van het Erfgoedhuis Hof ter Welle – Anna Piersdreef 2 – 9120 Beveren.
Beveren en haar geschiedenis langs het spoor
Organisator: Land van Beveren
De geschiedenis van het Beverse spoorpatrimonium wordt beschreven aan de hand van een wandeltocht tussen de volgende haltes langs spoorlijn 59: Zwijndrecht, Melsele, Beveren, Nieuwkerken, Sint-Niklaas en Temse. De wandeltochten zijn zodanig opgevat dat deelnemers van station tot station kunnen wandelen, ofwel een lus maken naar de startplaats, ofwel door middel van treinrit kunnen terugrijden; voor dit laatste dient de deelnemer zelf een treinticket te kopen. De deelnemers kunnen hierdoor zelf de afstand samenstellen maar ook verschillende routes combineren. Via QR-codes en links op de website van de heemkundige kring Land van Beveren kunnen zowel de wandeltochten als de historische context gedownload worden. De routes worden ook uitgestippeld op het routeyou-platform.
Praktisch: start om 10u aan het station van Beveren.
Reserveren nodig? Nee.
Meer info: www.landvanbeveren.be
Chansons des chemin de fer: De Trein als inspiratiebron voor Thomas Boodt en Tom van Bogaert SPOOR
Organisator: de Hertogelijke Heemkundige Kring het land van Beveren met ondersteuning van de Gemeente Beveren, Cera Foundation en Erfgoedcel Waasland.
Sinds het prille begin van de spoorwegen was de snelheid, kadans en regelmaat van de treinen de basis voor een reeks klassieke werken. In het kader van Europese Jaar van de Spoorwegen en Open Monumentendag nemen pianist Thomas Boodts en (bas-)bariton Tom Van Bogaert je graag mee op een muzikale treinreis met enkele prachtige tussenstops.
Praktisch: kapel Erfgoedhuis Hof ter Welle – Anna Piersdreef 2 – 9120 Beveren
Reserveren nodig? Gratis maar met verplichte reservatie via het Cultuurcentrum Ter Vesten.
Meer info: www.landvanbeveren.be
De Maalderij van de Prosperhoeve
Organisator: Maalderij Prospersite
De Prosperhoeve werd opgericht tussen 1850 en 1859 door de adellijke familie Arenberg en brengt vandaag de bijzondere landbouwgeschiedenis van de Wase Scheldepolders in beeld. Breng een bezoek de pas gerestaureerde Maalderij die wordt ingericht als een nieuwe onthaalpoort voor het Grenspark Groot-Saeftinghe. In het oog springen de machinekamer met de historische dieselmotor, de oorspronkelijke maaluitrusting en de groeiende museale opstelling. Er zijn doorlopend geleide bezoeken en achteraf kan je gezellig napraten met een drankje. In 2020 won de Prosperhoeve nog de Wase Erfgoedprijs, een extra reden dus om deze erfgoedparel te bezoeken.
Praktisch: Maalderij Prosperpolder, zondag van 10u tot 18u. Gratis.
Belgische Dreef 8, 9130 Kieldrecht-Prosperpolder
Reserveren nodig? Neen.
Meer info: www.prosperpolder.be
KRUIBEKE
Malen op het ritme van de Schelde
Organisator: Lokaal bestuur Kruibeke
Maalmoment in de getijdenmolen te Rupelmonde, bezoek aan de graventoren
In Kruibeke kan je tijdens Open Monumentendag een maalmoment in de getijdenmolen beleven. Kom luisteren naar de molenaar die vol passie vertelt hoe de molen werkt op het getij! Gidsen leiden je door de bovenkamers van het indrukwekkende gebouw en kinderen kunnen tussendoor koekjes bakken. De deuren van de nabij gelegen Graventoren openen voor de eerste keer sedert het begin van de corona crisis. Je kan per bubbel naar boven en genieten van een fenomenaal uitzicht. Scan aan de voet van de toren de QR code en luister naar het verhaal over Mercator die ooit gevangen zat in de toren. Om 17u brengt Meneer Zee deze vertelling live. Deze editie staat helemaal in het teken van inclusie. Blinden en slechtzienden mogen zich deze dag extra welkom voelen in de molen en de toren (maar hou rekening dat het steile trapjes blijven)!
Praktisch: Molen en toren doorlopend open tussen 14u en 17.30u. Maalmoment en koekjes bakken tussen 15u en 17u. Vertelling Meneer Zee om 17u. Het programma is volledig gratis, maar onder voorbehoud van de corona maatregelen, dus bekijk zeker de website.
Getijdenmolen en graventoren, Nederstraat en Kasteelstraat, 9150 Rupelmonde.
Reserveren nodig? Neen.
Meer info: www.kruibeke.be
LOKEREN
Rondleiding stadsontwikkeling in de Stationsbuurt
Organisator: Stad Lokeren
Wandeling door de Stationswijk-zuid
De dorpskern van Lokeren lag oorspronkelijk volledig op de rechteroever van de Durme. De ontwikkeling van de linkeroever begon met de aanleg van de spoorlijn tussen Gent en Antwerpen in 1847. Van de eerste urbanistische plannen voor de nieuwe stationswijk is weinig gerealiseerd. Lokeren lag op het kruispunt van twee spoorlijnen met elk een eigen station. In de laaggelegen vlakte tussen de 2 stations en de Markt werden geleidelijk aan stijlvolle burgers- en handelshuizen opgetrokken.
Historicus Alain Debbaut brengt de geschiedenis van de stationswijk tot leven door verhalen over de Durme en haar vele kronkels, de huizen en hun inwoners, de fabrieken en hun herbestemming, het vreselijk bombardement in WOII, de jaarmarkten op het Stationsplein, het Gasgesticht, de ambachtelijke bedrijven van brouwerij tot kuiperij.
Wandeling door Stationswijk-Noord ‘Mijn Stroate, mijne wijk vroeger en nu’
Jeanine Bellens, gids en inwoonster van de stationsbuurt vertelt:
‘Na meer dan 20 jaar in de Brouwerijstraat gewoond te hebben, heb ik de straat zien veranderen. Wat nu een loutere woonstraat is, kende vroeger enkele fabrieken maar vooral ook veel buurtwinkels, zoals de schoenwinkel van Maria. Kranten of papierwaren haalde je bij Zulma en voor snoepgoed gingen de kinderen van de buurt naar het kruidenierswinkeltje van Mansken. Maar ook een aantal bijzondere buren met hun grote en kleine verhalen blijven mij nog altijd bij. Na het handelsverkeer op de Durme, de spoorweg, kwam er met de komst van de auto ook heel wat handelsverkeer over de oude staatsbaan Tilburg- Rijse , de huidige N 70. Meerdere ingrepen op de weg zorgden ook voor een wijzigend straatbeeld. In de ontwikkeling van de Bergendries kreeg de Groendreef na de aanleg van de spoorweg en tot vandaag het statuut van een belangrijke verbindingsweg naar het stadscentrum. Naast de aanwezigheid van een aantal kasteel-villa’s die uiteraard behoorden tot de notabelen en zeer begoede burgerij, zijn ook hier alle visuele herinneringen aan de textielfabriek S.A. Usines Réunies Bergendries, aan de kuiperij en aan de schoenfabriek verdwenen.’
Wandel mee met Jeanine en krijg het verhaal van de buurt achter het station vroeger en nu ‘van binnenuit’ verteld.
Praktisch: Beide rondleidingen vertrekken aan de voorkant Station van Lokeren, om 10.30u en 14.30u. Beperkt aantal deelnemers.
Reserveren nodig? Ja, via toerismelokeren.recreatex.be.
Meer info: Infopunt Toerisme, Markt 2, 09 340 94 74 of toerisme@lokeren.be.
Op SPOOR-tocht
Organisator: Stad Lokeren
Ga je mee op SPOOR-tocht? Velen onder jullie herinneren zich vast nog de tramlijn Overmere – Oostakker, die over Heiende ging, of de treinlijn van Lokeren naar Moerbeke. Deze spoorlijn werd in 1971 opgebroken en vervangen door het wandel- en fietspad ‘Spoorwegpad’, in de volksmond gekend als ‘De route’. Op Open Monumentendag brengt de Stad Lokeren de verloren routes terug tot leven met feiten, verhalen en weetjes. Hou halt aan de verborgen parels en scan de QR-codes voor bijkomende info of leuke anekdotes. De route kan vanuit Lokeren of Moerbeke gefietst worden met gids of op eigen houtje. Het traject van de tramlijn fiets je op eigen houtje. Het stukje van de Spoorweg kan je ook samen met de gids volgen. Fietsroute en infobrochure kan je gratis bekomen bij Stadsmuseum Lokeren, Infopunt Toerisme of kan je downloaden via de website.
Praktisch: Vertrek aan de achterkant van het Station van Lokeren, Gidsbeurt om 10u en 11u. Beperkt aantal deelnemers.
Reserveren nodig? Ja, via toerismelokeren.recreatex.be.
Meer info: Infopunt Toerisme, Markt 2, 09 340 94 74 of toerisme@lokeren.be.
Tramhuisje
Organisator: Stad Lokeren
De mooiste visuele herinnering aan de tram in Lokeren is wel het Tramhuisje op het Stationsplein. Voor Open Monumentendag steken we het in een zwart-wit kleedje. Blik terug aan de hand van oude foto’s, tekeningen en kleine souvenirs.
Praktisch: Doorlopend te bezoeken van 10 tot 17uur op het Stationsplein.
Reserveren nodig? Nee.
Meer info: Infopunt Toerisme, Markt 2, 09 340 94 74 of toerisme@lokeren.be.
Rondleiding stadsontwikkeling in de Stationsbuurt
Organisator: Stad Lokeren
Praktisch: Beide rondleidingen vertrekken aan de voorkant Station van Lokeren, om 10u30 en 14u30. Beperkt aantal deelnemers.
Reserveren nodig? Ja, via toerismelokeren.recreatex.be.
Meer info: Infopunt Toerisme, Markt 2, 09 340 94 74 of toerisme@lokeren.be.
Openstellen miniatuur spoorwegbaan
Organisator: Stad Lokeren
Praktisch: Doorlopend te bezoeken.
Reserveren nodig? Ja, via toerismelokeren.recreatex.be.
Meer info: Infopunt Toerisme, Markt 2, 09 340 94 74 of toerisme@lokeren.be.
TOkan tentoonstelling – Koffers vol dromen
Organisator: Stad Lokeren
Wie ervoor kiest om zijn leven in een ander land te gaan leiden, neemt niet enkel koffers vol kleren mee maar ook koffers vol dromen. Dromen van een beter leven, van meer geluk, van minder financiële zorgen, van een mooiere toekomst. Kinderen en jongeren passen zich snel aan het nieuwe land en de nieuwe taal aan, en proberen nieuwe vrienden te maken, ook al missen ze hun vrienden en familie in hun thuisland.
In het Technisch Atheneum Lokeren leren jongeren uit Lokeren en omstreken in een Onthaalklas voor Anderstalige Nieuwkomers zo veel mogelijk Nederlands om daarna in het middelbaar onderwijs verder te studeren. Al enkele jaren werken de OKAN-leerkrachten, het Stadsmuseum en Vagevuur Open Jeugdwerk vzw een creatief jaarproject uit om op een leuke en inspirerende manier in de stad samen aan de slag te gaan met hun nieuwe taal en hun talenten. De leerlingen maakten koffers vol dromen, filmpjes, tekeningen en radio en geven je zo een kijkje in hun hoofd en hun leven.
In de vaste opstelling op het gelijkvloers vind je van elke leerling een koffer en een portret, soms aangevuld met een tekening, interview of moodboard. Achter de QR-codes zit 1 minuut beeldmateriaal uit de Babbelbox. Je kan de code scannen met je smartphone om het verhaal van elke leerling te ontdekken.
Praktisch: Doorlopend te bezoeken van 10u tot 17u.
Reserveren nodig? Nee.
Meer info: Stadsmuseum Lokeren, Markt 15a, 09 345 44 58, museum@lokeren.be.
Heirbrugmolen
Organisator: Stad Lokeren
De Heirbrugmolen uit 1873 is de enige overblijvende van de 47 molens die ooit op Lokers grondgebied stonden. De meester-molenaars malen er graan voor het Lokers Meulenbruued. Klim van de grond tot in de nok.
Praktisch: Doorlopend te bezoeken met gids van 10u tot 17u. Heirbrugmolen, Heirbrugstraat 160, Lokeren.
Reserveren nodig? Nee.
Meer info: Infopunt Toerisme, Markt 2, 09 340 94 74 of toerisme@lokeren.be.
Voorstelling Schietn mee spek
Organisator: Stad Lokeren
Hilde Rogge is een vertelster pur sang. Stijn Bettens een muzikant van groot kaliber.
Speciaal voor deze editie brengen ze een passioneel verhaal dat ons naar vroeger voert.
Een verhaal dat zijn oorsprong vindt in de vlasvelden van Vlaanderen. Uit de pen van Omer Wattez. Hilde vertelt het verhaal van molenaar Jan de Mulder opnieuw in een frisse, eigentijdse taal. Met passie. En goesting. Stijn tokkelt onstuimig op zijn accordeon. Dat alles op een bedje van gesuikerd bier en heetekoeken.
Praktisch:
Reserveren nodig? Ja, via toerismelokeren.recreatex.be.
Meer info: Infopunt Toerisme, Markt 2, 09 340 94 74 of toerisme@lokeren.be.
MOERBEKE
Kunst aan het raam “Grenzeloze sporen”
Organisator: Gemeente Moerbeke
In september viert Moerbeke samen met Erfpunt en Grensdorpen het 150 jarig jubileum van spoorlijn 54 Terneuzen – Mechelen . Een aftakking van deze spoorlijn arriveerde aan het station van Moerbeke-Waas en is nu een deel van de fietsroute Zelzate – Antwerpen. Lokale kunstenaars en cursisten van Academie Toonbeeld Terneuzen stellen hun artistieke creaties
tentoon en transformeren het centrum tot een openluchtmuseum (volledig coronaproof) i.s.m. de cultuurraad Moerbeke. Bezoekers kunnen er genieten van Street Art (Joachim Lambrechts), poëzie, keramiek, schilderijen, fotografie, beeldhouwwerken, landschapskunst, metaalconstructies… De kunstroute bestaat uit een wandelparcours in het centrum en drie fietslussen die cultuur
en natuur verbinden.
Praktisch: Plan kunstroute beschikbaar op de website van de gemeente (cultuurroutes) of af te halen in bib of in kerk.
Reserveren nodig? Nee.
Meer info: www.moerbeke.be
Sporen in het landschap
Organisator: Gemeente Moerbeke
Het project ‘Sporen in het landschap’ speelt zich af op het grensvlak tussen natuur, kunst en erfgoed. Moerbeke is rijk aan natuurschoon.
Voor dit project worden kunstwerken en installaties in het rurale landschap van deze streek neergezet langsheen de monumentenroute.
Doel van deze ingrepen is de bezoekers, wandelaars en toevallige voorbijgangers anders naar deze rurale omgeving te laten kijken. Hierbij wordt een platform geboden aan zowel permanente installaties als vergankelijke kunstvormen die inspelen op het bestaande landschap.
Praktisch: Centraal vertrekpunt voor de artistieke route is het voormalig stationsgebouw Moerbeke.
Reserveren nodig? Nee.
Meer info: www.moerbeke.be
Tentoonstelling: Evolutie van het spoor en de stations in Moerbeke
Organisator: Heemkring Ercus Moerbeke-Waas
In het kader van het Europees jaar van het spoor organiseert de lokale heemkring deze interessante tentoonstelling. Aan de hand van foto’s en documenten wordt de geschiedenis van het oud en nieuw station en de daarrond liggende elementen m.b.t. het spoor weergegeven.
Praktisch: Zaterdag 11 en zondag 12 september van 10u tot 12u en van 13u tot 17u in het gerestaureerde station van Moerbeke. Tentoonstelling vrij toegankelijk.
Reserveren nodig? Neen.
Meer info: www.hkmw.be
Begeleide wandeling zondag 12 september SPOOR
Organisator: Heemkring Ercus
Begeleide wandeling in en om het gerestaureerde station van Moerbeke met veel aandacht voor de geschiedenis van de Vapeurbrug en de verschillende elementen in en rond het station verbonden aan de geschiedenis van de suikerfabriek.
Praktisch: Verzamelen om 13.30u in de leeszaal van de bibliotheek.
Reserveren nodig? Inschrijven verplicht, max 24 personen via cultuur@moerbeke.be
Meer info: www.hkmw.be
Begeleide wandeling zondag 12 september
Organisator: Cultuurraad
Begeleide wandeling langsheen de Monumentenroute en de expo ‘Sporen in het landschap’.
Praktisch: Verzamelen om 15u voor het voormalig stationsgebouw.
Reserveren nodig? Inschrijven verplicht, max 24 personen via cultuur@moerbeke.be
Meer info: www.hkmw.be
SINT-GILLIS-WAAS
Klingspoor
Organisator: Gemeente Sint-Gillis-Waas i.s.m. Vriendenkling & Folkoregroep De Klomp
Op deze site in de Buitenstraat in De Klinge komt het spoorwegthema uitgebreid aan bod, samen met enkele andere regiospecifieke thema’s zoals de klompennijverheid, de grens en natuur. Je leert er ook hoe deze thema’s verband houden met elkaar. Ter gelegenheid van de viering 150 jaar Mechelen-Terneuzen is er naast de vaste expositie ook een tijdelijke tentoonstelling in de ontvangstruimte. Hier wordt het spoorthema en meer specifiek de lijn Mechelen-Terneuzen nog meer uitgediept. Tip: kinderen (maar ook volwassenen) kunnen met het speurboekje spelenderwijs op ontdekking in het centrum.
Praktisch: Buitenstraat, De Klinge (Sint-Gillis-Waas). Tot en met 31 oktober elke zondag vrij te bezoeken tussen 14u en 17u of op afspraak voor groepen. Vanaf 28 augustus tot en met 25 september ook op zaterdag vrij te bezoeken tussen 14 en 17u. Op zaterdag 11 september en zondag 12 september (Open Monumentendag) kan er een korte rit gemaakt worden met de minitrein op het plein.
Reserveren nodig? Neen.
Meer info: dienst Cultuur en Toerisme, T 03 229 02 00, cultuur.toerisme@sint-gillis-waas.be
Tentoonstelling ‘Mechelen-Terneuzen Meiren Terug’
Organisator: Heemkundige kring De Kluize vzw, samen met Sint-Gillis-Waas, Werkgroep Grensdorpen en Het Spoor Sint-Niklaas.
Nieuwsgierig hoe de stationsite er ooit uitzag? Kom het ontdekken tijdens deze expo in het Oud-Vredegerecht waar o.a. de op schaal nagebouwde site en unieke relicten van de spoorweglijn Mechelen-Terneuzen te zien zijn.
Praktisch: Oud Vredegerecht, Lage Kerkwegel 10, Sint-Gillis-Waas. Tot en met 19 september elke zaterdag en zondag te bezoeken tussen 14u en 17u. Ook te bezoeken na afspraak.
Reserveren nodig? Neen.
Meer info: T 03 770 56 24
Bezoek aan de pas gerenoveerde Roomanmolen
Organisator: de vrijwillige molenaars van de gemeente Sint-Gillis-Waas i.s.m. MOLA
De Roomanmolen werd gebouw in 1847 en is erkend als beschermd monument in 1956. Afgelopen jaar onderging de molen een grondige renovatie én transformatie. De molen is een bovenkruier, dat wil zeggen dat de ganse kap in de wind wordt gezet. De Roomanmolen is met zijn 24 meter de hoogste van Oost-Vlaanderen. De romp heeft een diameter van 12 meter.
Praktisch: Roomanmolen, Pastorijwegel, Sint-Pauwels. Tot en met 31 oktober elke eerste en elke laatste zondag te bezoeken tussen 14u en 18u, tijdens Open Monumentendag op 12 september tussen 10u en 18u.
Reserveren nodig? Neen.
Meer info: www.roomanmolen.be, dienst Cultuur en Toerisme, T 03 229 02 00, cultuur.toerisme@sint-gillis-waas.be
SINT-NIKLAAS
Bezoek aan de gerenoveerde Paterskerk
Organisator: Stad Sint-Niklaas
De Heilig-Hartkerk, in de volksmond Paterskerk, werd herbestemd tot een ruimte voor cultuur en het verenigingsleven. Door het toevoegen van een vrijstaande box in de kerk werden er drie zalen met verschillende grootte en mogelijkheden gecreëerd. Aanschouw met eigen ogen hoe het verleden perfect kan samengaan met de toekomst. Verspreid over de kerk geven filmpjes een inkijk in de geschiedenis en renovatie van de kerk.
In ’t Schip worden via zes films evenveel thema’s gepresenteerd. In ‘t Doksaal is er een projectie van het Gulden Boek van de paters en in ‘t Koor wordt via een timelapse de verbouwing van de kerk getoond. Ook beelden van de lichtgraffiti door Graffitilights uit 2018 worden op een scherm getoond.
Bij de afbraak van delen van de kerk en het bijbehorende klooster werd een fles gevonden met daarin een papier met de inhuldigingstekst. Een nieuwe fles met boodschappen voor de toekomst wordt in een nis geplaatst. De nis wordt op zondagavond symbolisch afgesloten met een steen, maar later wordt de fles ook effectief ingemetseld.
Praktisch: Paterskerk, Leopold II-laan 99, Sint-Niklaas. Van 10u tot 18u.
Reserveren? Neen.
Meer info: www.ontdeksintniklaas.be
Wandeling ‘Sint-Niklaas in beweging’
Organisator: Dienst toerisme, Stad Sint-Niklaas
De stadskern van Sint-Niklaas ondergaat momenteel een grondige facelift.
De dienst toerisme organiseert de wandeling ‘Sint-Niklaas in beweging’ met de gidsen Marie Guyssens en Veerle Baert. Deze wandeling loopt langs steigers en bouwwerven waar gedreven Sint-Niklazenaren historische panden als het Landhuis en Huis Myle renoveren met respect voor het erfgoed. De wandeling gaat als volgt: Landhuis – Huis Myle (doorsteek) – door het Jef Burmpark naar de OLV-kerk – VTS-site – langs de vernieuwde winkelwandellus naar Huis Janssens en terug naar de markt. De wandeling kan ook individueel gedaan worden met QR-codes.
Praktisch: De wandelingen met gids starten om 10u, 11.30u, 13.30u, 15u en 16.30u aan de ingang van de Sint-Nicolaaskerk, Grote Markt.
Reserveren nodig? Vooraf reserveren is verplicht.
www.openmonumentendag.be/evenementen/wandeling-sint-niklaas-beweging
Meer info: www.ontdeksintniklaas.be
Wandeling 150 jaar M(echaniek)-T(echniek)
Organisator: Dienst toerisme, stad Sint-Niklaas
Na de private spoorlijn Pays de Waes (in de volksmond ‘Pietje Waas’) van 1844, krijgen we in 1868 in Sint-Niklaas de aansluiting van een 2de private spoorlijn, de lijn Mechelen -Terneuzen. Omdat op de locomotieven een M(e) en een T(e) stond sprak men al snel van de ‘Muttekestrein’.
Eens de lijn in 1871 geheel in exploitatie kwam, werd het onderhoud en de modernisering van alle rijtuigen en stoomlocomotieven van deze maatschappij uitgevoerd in Sint-Niklaas. De lijn Mechelen-Terneuzen stond bekend als een van de modernste maatschappijen van die tijd. De verbinding en niet op zijn minst het grensoverschrijdend karakter van deze lijn, heeft gezorgd voor de economische vooruitgang van de stad en de streek.
Praktisch: De rondleiding start om 10u, 11.30u, 14u en 15.30u voor de ingang van het station.
Reserveren nodig? Vooraf reserveren is verplicht.
www.openmonumentendag.be/evenementen/wandeling-150-jaar-mechaniek-en-techniek-sint-niklaas
Meer info: www.ontdeksintniklaas.be
Wandeling de twee barelen van Driekoningen
Men zegt dat Sint-Niklaas ‘Een geschenk van het spoor’ is. Half 19de eeuw bracht de aanleg van spoorlijnen (o.a. Mechelen-Terneuzen) de bouw van vele stations met zich mee. Daarrond ontstonden nieuwe woonwijken en industrie. Handel, wandel en vertier vierden er hoogtij.
Deze rondleiding gaat over het kruispunt Driekoningenstraat waar je zes straten zag samenkomen, elk met een eigen verhaal.
Praktisch: De rondleidingen starten om 10u, 10.30u, 11u, 11.30u, 14u, 14.30u, 15u en 16.30u aan het postgebouw, Driekoningenstraat 6.
Reserveren nodig? Vooraf reserveren is verplicht.
www.openmonumentendag.be/evenementen/wandeling-de-twee-barelen-van-driekoningen
Menapiërs in Nieuwkerken
Organisator: stad Sint-Niklaas
Het langverwachte nieuwe gemeentepark van Nieuwkerken is klaar! Uit archeologische opgravingen bleek dat de site al bewoond was tijdens de laatste eeuwen voor het begin van onze tijdrekening. Erfpunt vond namelijk resten terug van crematiegraven en 5 woonhuizen uit de late ijzertijd. Dat is de periode net voor de Romeinse overheersing van onze gewesten, een scharniermoment in onze geschiedenis.
Interesse? Kom dan luisteren naar de boeiende verhalen van medewerkers van Erfpunt en wandel rond in het ijzertijdhuis dat de scouts van Nieuwkerken in elkaar sjorren (helemaal volgens de reconstructies van Erfpunt).
Als klap op de vuurpijl kan je ook deelnemen aan de stemming over de finale keuze voor de naam voor dit nieuwe park.
Praktisch: Je bereikt het park via verschillende trage wegen in de Nieuwkerkenstraat, Pastorijstraat, Berkenhof en wijk Wallenhof.
Reserveren nodig? Neen.
Meer info: www.ontdeksintklaas.be
Bezoek aan De Witte Molen
Organisator: Dienst toerisme, stad Sint-Niklaas
De Witte Molen in de Gladiolenstraat torent uit boven de Sint-Niklase Priesteragiewijk. Het is een achthoekige bakstenen grondzeiler die van de 17de tot de 18de eeuw een monopoliepositie bekleedde als energieleverancier. Na een herfststorm in 1983 werd de molen vakkundig gerestaureerd en is hij niet alleen draai- maar ook opnieuw maalvaardig.
Op Open Monumentendag geven onze enthousiaste molenaars gratis uitleg en demonstraties.
Praktisch: De rondleidingen starten om 10u, 11u, 13u, 14u, 15u en 16.30u, telkens 2 x 5 (niet 1 x 10) personen per rondleiding. De rondleidingen duren een half uur.
Reserveren nodig? Vooraf reserveren is verplicht.
www.openmonumentendag.be/evenementen/bezoek-aan-de-witte-molen
Meer info: www.ontdeksintniklaas.be
Familiezoektocht
Organisator: stad Sint-Niklaas
Omschrijving: Er werd een boodschap gevonden uit het verleden en nu is de volledige tijdlijn in de knoop. We nemen je mee op sleeptouw doorheen de stad en onderweg breng je de opdrachten tot een goed einde. Na elke opdracht sluiten we het tijdslot terug en kunnen we weer verder.
We eindigen aan de Paterskerk en daar brengen we het verleden en het heden terug samen. Bovendien maak je kans op een leuke prijs! Als je zin hebt kun je ook hashtags verzamelen en deelnemen aan een tiktokbattle.
Praktisch: Je start aan de dienst toerisme, Grote Markt 45, waar je (tot 17u) een doe-boekje kan afhalen.
Reserveren nodig? Neen.
Meer info: www.ontdeksintniklaas.be
STEKENE
Tentoonstelling: Een ijzeren weg door Stekene
Organisator: De heemkundige kring d’Euzie
IJzerenweg was in de volksmond de gangbare taal voor spoorweg. In een uitgebreide, gedocumenteerde tentoonstelling wordt de geschiedenis van spoorlijn nummer 77, met zijn stations en wetenswaardigheden getoond.
Praktisch: Deze tentoonstelling gaat door in het Museum Oud Station, Spoorwegwegel 1, 9190 Stekene, en loopt van zondag 12 september tot zondag 12 december. Elke zondag open van 10u tot 12u en elke donderdag van 13u tot 17u, of op afspraak.
Reserveren nodig? Neen.
Meer info: www.deuzie.be of voorzitter@deuzie.be
Gegidste wandeling: Een ijzeren weg door Stekene
Organisator: De heemkundige kring d’Euzie
Op deze wandeling vertelt de gids u tal van wetenswaardigheden over het station, de spoorlijn zelf en de jarenlange activiteiten waarin het vervoer per trein een cruciale rol speelde. Maar ook de omgeving, gebouwen en andere objecten langsheen het wandeltraject worden in de context van het spoor belicht.
Praktisch: Twee gidsbeurten: om 11u en om 15u aan het perron van station Stekene.
Reserveren nodig? Gratis inschrijven bij dienst Toerisme via telefoon: 03 790 03 73 of mail naar Toerisme@stekene.be
Meer info: Toerisme@stekene.be
Mijlpalen en verhalen van Station Klein-Sinaai
Organisator: Vennootschap van Baudelo
De spoorlijn 54 Mechelen-Terneuzen bestaat dit jaar 150 jaar. De lijn 77 Zelzate – Sint-Gillis-Waas is een zijspoor, maar we springen graag op de feestwagon. Wat nu een mooi fietspad is, was ooit een spoorlijn die personen en goederen vervoerde. Gids Tony De Wilde duikt met jou in het verleden en vertelt over de functie van de gebouwen, de stationschef, soldaten, bruinhemden, goederen, bewoners, postmeesters, enz. Je hoort geluidsfragmenten met verhalen en geheimen van oude bewoners van Klein-Sinaai die ooit gebruik maakten van het spoor of de gebouwen. Onderweg illustreren foto’s de wandeling.
Praktisch: Start gidsbeurten om 11u, 14u en 16u. Afstand 3km, 60 min met tussenstops voor uitleg. Start wandeling: Stationsplein Klein-Sinaai, Koebrugstraat 14.
Reserveren nodig? Inschrijvingen via Dienst Toerisme Stekene 03 790 03 73 of Toerisme@Stekene.be
Meer info: www.klein-sinaai.be/index.php/tourisme/bezienswaardigheden/49-station-klein-sinaai
TEMSE
Zomerzoektocht 2021: Laat je vervoeren
Organisator: Milieuwerkgroep Ons Streven vzw, samen met de gemeente Temse
Naar aanleiding van het internationaal jaar van het spoor, het intergemeentelijk project rond de spoorlijn Mechelen-Terneuzen en de Open Monumentendag in september die ook in het thema van ‘spoor’ kadert, laat Temse zich dit jaar vervoeren door tijd en ruimte. Dit jaar vormt TTBB (Trein, Tram, Bus en Boot) de rode draad van hun zomerse zoektocht. Maak kennis met de boeiende geschiedenis van het transport in onze gemeente. Spoor relicten van de trein- en tramlijnen op. Ontdek hoe de voorouders langs kasseibaan, ijzeren weg of waterloop, op hun bestemming raakten. Droom zalig weg, maar verlies de antwoorden op de zoektochtvragen niet uit het oog. Ze verwachten jouw antwoordformulier voor maandag 4 oktober op de eindbestemming. Op vrijdag 29 oktober volgt de prijsuitreiking in de terminus: het ‘Gildenhuis’ in Tielrode. Je hoeft geen machinist, conducteur, kaartjesknipper, chauffeur, Wattman of kapitein te zijn. Iedereen kan deze zoektocht aan. De vervoersbewijzen voor deze speurreis zijn gratis.
Praktisch: Download de brochure op www.temse.be of www.onsstreven.be, of haal ze af bij het Toeristisch Infokantoor, Markt 1, Temse.
Reserveren nodig? Neen.
Meer info: www.temse.be of www.onsstreven.be.
Laat je vervoeren door Temse n.a.v. 150 jaar spoorlijn Mechelen-Terneuzen SPOOR
Organisator: De Klomp De Klinge vzw (GrensDorpen) i.s.m. Lokaal Bestuur Temse
Maak kennis met de boeiende geschiedenis van het transport en wandel samen met de gids door het centrum van Temse, langs plaatsen die een hefboom waren voor de welvaart in de gemeente. Deze activiteit kadert in het internationaal jaar van het spoor en de viering van 150 jaar spoorlijn Mechelen-Terneuzen op Open Monumentendag.
Praktisch: Start om 10u aan het treinstation van Temse (Guido Gezelleplaats, 9140 Temse)
Reserveren nodig? Ja.
Meer info: inschrijven (t.e.m. 10/09) verplicht via dienst Toerisme (toerisme@temse.be of 03 710 12 00). Max. 25 pers.
ZWIJNDRECHT
De buurtspoorweg tussen Hamme en Antwerpen (1904-1959)
Organisator: Heemkundige Kring Zwijndrecht-Burcht
Meer dan 50 jaar lang vormde de tram, die passeerde langsheen de dorpskom van Burcht, een vlotte verbinding tussen het Waasland en Antwerpen. De stoomtramlijn tussen Hamme en Antwerpen werd voltooid in 1908. De elektrische tram deed zijn intrede in 1931. Op zaterdag 19 september 1959 reed de laatste tram door Burcht. Vanaf de volgende dag nam een busdienst de lijn over. De tentoonstelling toont allerlei documenten en foto’s op 20 informatieve panelen. Originele voorwerpen versterken het geheel. Deze tentoonstelling kwam tot stand met de hulp van de projectvereniging Tram H en de heemkundige kringen gelegen langs de tramlijn.
Praktisch: De tentoonstelling vindt plaats in de Sint-Martinuskerk (Burcht) en is open op zaterdag 11 en 18 september van 10u tot 12u en van 13u tot 16.30u en op zondag 12 en 19 september van 10y tot 12u en van 13u tot 17u. Toegang is gratis.
Reserveren nodig? Nee.
Meer info: info@heemkundezb.be