Inzicht in de bouwgeschiedenis van een historisch pand helpt vaak om er op een oordeelkundige manier mee om te gaan. Sommige huizen zijn nog heel authentiek bewaard zoals ze ooit zijn ontworpen. Anderen zijn doorheen de jaren aan de veranderende smaak van de bewoners aangepast. Soms zijn die nieuwe aanvullingen op zich ook heel waardevol en vormen zo een complexe historische gelaagdheid. Door nauwgezet een gebouw te onderzoeken en te vergelijken met oorspronkelijke bouwplannen of kadastermutaties is het mogelijk om deze geschiedenis te ontrafelen. Vaak biedt de bewonersgeschiedenis ook heel wat aanwijzingen.
Vanuit die bouwhistorie kan je vervolgens het gebouw gaan waarderen om zo de waardevolle en minder waardevolle delen aan te duiden. Voorafgaand aan de restauratie van een beschermd gebouw is het aan te raden om een bouwhistorisch onderzoek te laten uitvoeren. Dat helpt niet alleen bij het maken van bewuste restauratiekeuzes, maar vormt meteen ook een essentieel referentiedocument in het beheersdossier van het gebouw. Je kan hiervoor beroep doen op een onderzoekspremie van het agentschap Onroerend Erfgoed, die voor 80% van de kosten (excl. btw) tussenkomt.
Wil je grondige werken uitvoeren aan een niet-beschermd gebouw met erfgoedwaarde of zelfs (gedeeltelijk) slopen? In dat geval is het raadzaam om voorafgaand aan de vergunningsaanvraag een erfgoedtoets te laten uitvoeren. Bij de opmaak van zo’n CHE-nota wordt het gebouw volledig gedocumenteerd en op basis van een bouwhistorische screening een objectief oordeel geveld over de erfgoedwaarde. Zo kunnen er bewuste keuzes gemaakt worden. Bovendien kan deze nota gelden als een uitgebreide samenstelling van de omgevingsvergunning bij een gedeeltelijke sloop van bouwkundig erfgoed. Het is daarbij immers essentieel dat omgang met de cultuurhistorische aspecten grondig gemotiveerd wordt. Daarom worden er in het normenboek voor de omgevingsvergunning bijkomende foto’s gevraagd bij het verwijderen van een gebouw dat op de vastgestelde inventaris bouwkundig erfgoed staat.
Voor de opmaak van een bouwhistorische nota kan je terecht bij verschillende gespecialiseerde studiebureaus. Als erfgoedadviseur van de gemeenten toetsen we de resultaten hiervan en helpen je verder bij de uitwerking van jouw plannen.
Stephan Delaruelle, erfgoedconsulent
stephan.delaruelle@erfpunt.be
T 0032 (3)778 87 53
Marie De Meulemeester, erfgoedconsulent
marie.demeulemeester@erfpunt.be
T 0032 (3)778 87 56